Rick Pastoor (30), hoofd productontwikkeling en ‘binnenbaas’ bij online kiosk Blendle, schreef een boek over hoe je meer grip op je werk krijgt. En daarmee op je leven. “Ik wil mensen helpen om slimmere keuzes te maken.”

Les 1: Programmeren heeft iets magisch
“Als kind wilde ik altijd weten hoe dingen werkten. Klokhuis was mijn favoriete programma en ik had een abonnement op het tijdschrift Zo zit dat. Ik zal een een jaar of negen zijn geweest toen ik in dat blad een artikel las met de titel ‘Zo bouw je je eigen website’. Achter de computer volgde ik de instructies uit het verhaal en jawel: er verscheen iets op mijn scherm. Een beeld dat ik zelf uit het niets had gecreëerd. Zo magisch! Daar wilde ik meer over weten. Aan de hand van boeken die ik uit de bibliotheek haalde, leerde ik mezelf HTML en later ook andere programmeertalen. Om te snappen hoe bestaande websites in elkaar zaten, printte ik de broncodes uit en typte die over. Later, toen ik op de havo zat, bouwde ik mijn eerste online game, over het Romeinse leger. Dat mijn klasgenoten die met enthousiasme speelden, gaf een enorme kick. Toen wist ik: maken is leuker dan gebruiken.” 

Les 2: Geloof is ingewikkeld
“Ik kom uit een gereformeerd vrijgemaakt nest. Anders dan mensen vaak denken, was dat helemaal niet beklemmend. Mijn jeugd in Assen draaide als vanzelfsprekend om de kerk. Ik speelde er in een bandje, regelde concerten en leidde kinderkampen. Met Athletes in action, een beweging van christelijke sporters, gingen we de buurt in om met jongeren te praten. Daar heb ik ook mijn latere vrouw Joan ontmoet. Het was een fijne, veilige omgeving, waarin ik veel heb geleerd. Praktisch — ik heb in de kerk meer over organiseren en samenwerken opgestoken dan ooit op school — en spiritueel. Saamhorigheid, barmhartigheid, de wereld mooier maken: het zijn allemaal christelijke waarden die ik hoog in het vaandel heb. Het geloof heeft me dus veel moois gebracht. En toch twijfel ik er de laatste tijd steeds vaker over. Ik heb zo lang in een beschermde, naar binnen gekeerde bubbel geleefd. Nu wil ik open staan voor alle opties, niet vooraf al een mening klaar hebben. Dat wringt soms. Neem het thema seksualiteit. Een bekende die wist van mijn christelijke achtergrond, durfde me lang niet te vertellen dat hij op meisjes én jongens valt. Bang dat ik dat zou afkeuren. Toen ik dat hoorde, was ik oprecht verdrietig. Wie ben ik om hem te veroordelen? Het is een zoektocht hoe ik die verschillende kanten in mezelf kan verenigen.” 

Les 3: Het loont om je hart te volgen
“Na de havo ging ik in Zwolle informatica studeren. De stof die ze me daar wilden leren, kende ik echter grotendeels al. Ik hield dus genoeg tijd over om met mijn vriend Mathijs een eigen bedrijfje te beginnen. Dat liep hartstikke goed; na ons afstuderen konden we prima leven van het bouwen van websites en apps. Maar ik miste iets. Te vaak moesten we in opdracht van klanten dingen maken waarvan ik op voorhand al wist dat ze niet zouden werken. Veel liever wilde ik vooraan in het proces zitten, zelf iets bedenken. Tegelijkertijd besloten mijn vrouw en ik naar Amsterdam te verhuizen. In Zwolle wisten we precies hoe laat het stoplicht bij ons huis op rood of groen sprong. Het was in alle opzichten tijd voor iets nieuws. ‘Ga eens met de jongens van Blendle praten’, zei oud-klasgenoot Arnoud. Daar trof ik een groep bevlogen jongens, die de wereld wilden verbeteren door journalistiek toegankelijker te maken. Hun doel: een online kiosk creëren, waarin je tegen betaling losse artikelen uit tijdschriften en kranten kunt lezen. Ik was meteen enthousiast; als programmeur kon ik helpen om de benodigde software te bouwen en zo iets heel nieuws neer te zetten. Het besluit om met mijn eigen bedrijf te stoppen, was daarna niet moeilijk. Dat ik er financieel op achteruit ging, nam ik op de koop toe.” 

Les 4: Niemand leert je hoe je moet werken
“Op de basisschool maakte ik met vijf jongens een stripblad, Super Djenzie. Dat wil zeggen: de anderen schreven en tekenden en ik regelde dat het daadwerkelijk verscheen. Als ze hun spullen niet op tijd aanleverden, zat ik ze achter hun broek. En ik zorgde ervoor dat al onze abonnees op tijd een exemplaar in de bus kregen. Je kunt dus rustig zeggen dat organiseren van nature in me zit. Toch liep ik toen ik ging werken tegen problemen op. Want hoe zorg je ervoor dat je niet iedere avond en elk weekend achterstallige mail moet wegwerken? Of dat je niet overweldigd raakt door een eindeloze takenlijst die nooit af komt? Ik verdiepte ik me in verschillende werkmethodes, pikte er de dingen uit die voor mij werkten en combineerde ze tot een eigen systeem. Dat kwam goed van pas toen ik bij Blendle al snel opklom tot manager en de verantwoordelijkheid kreeg voor zo’n dertig programmeurs. Een start-up kent natuurlijk geen vastomlijnde organisatie, dus moest ik die zelf creëren. Gaandeweg kreeg ik steeds vaker vragen over hoe ik het voor elkaar kreeg om zo’n grote club efficiënt te runnen én om vijf uur thuis te zijn. Hier kan ik anderen mee helpen, dacht ik. Twee jaar later lag mijn boek GRIP er.”

Les 5: Orde creëert ruimte
“Veel beter-werken-methodes reiken je instrumenten aan, maar zeggen niet hoe en wanneer je ze moet gebruiken. In mijn boek neem ik lezers aan de hand en loods ze stap voor stap naar een gestructureerder leven. Wat mij betreft begint alles met een digitale agenda. Dat is je fundament, je navigatiesysteem. In je agenda noteer je niet alleen je afspraken, maar ook je voorbereidings- en reistijd. Daarnaast blok je tijd voor je verschillende activiteiten. Het verwerken van je e-mail bijvoorbeeld. Mijn advies: doe dat vanaf vandaag nooit meer tussendoor. Plan in je agenda drie e-mail-blokken van een half uur, één aan het begin van de dag, één voor of na de lunch en één aan het einde van de werkdag. Dat is efficiënter en voorkomt dat je steeds wordt afgeleid. Zo geef ik meer praktische tips. Op het eerste oog lijken die misschien weinig omvattend, maar tezamen creëren ze rust en ruimte. Om te reflecteren en slimmere keuzes te maken over hoe je je tijd wilt besteden. Wat gaat goed? Wat kan beter? Waar wil ik meer van doen en wat wil ik laten? Aan dat soort vragen — over je werk én de rest van je leven — kom je pas toe als de basis op orde is.”

Les 6: Een kind maakt je mindful
“Voor onze dochter Nore afgelopen maart werd geboren, heb ik verschillende vaders in mijn omgeving om advies gevraagd. ‘Maak bewust tijd voor haar’, zeiden ze. ‘Het eerste jaar is zo om.’ Dat doe ik nu iedere avond een uur. Nooit gedacht dat ik daar zo van zou genieten. Laatst betrapte ik mezelf erop dat ik toch op mijn telefoon zat terwijl zij haar fles dronk. Die heb ik toen resoluut aan de kant gelegd. Als ik bij haar ben, wil ik er helemaal voor haar zijn. Overigens kun je nog zo goed zijn in plannen, met een baby loopt het natuurlijk vaak allemaal anders dan je had bedacht. De afgelopen weken was Nore bijvoorbeeld regelmatig ziek, zodat ik thuis moest blijven. Maar ook toen kwam mijn structuur me goed van pas. Met één blik in mijn agenda zag ik wat ik moest verzetten, wie ik moest bellen. Behalve ruimte creëert orde dus ook flexibiliteit.” 

Les 7: Door regelmatig even stil te staan, kom je verder
“Mijn schoonvader ging ieder jaar een dag of vijf naar een klooster om God te zoeken. Onze gesprekken daarover maakten me enthousiast; het leek me fijn om af en toe even op de pauzeknop te kunnen drukken. Na zijn overlijden in 2012 besloot ik zijn traditie voor te zetten. Sindsdien trek ik me een of twee keer per jaar een paar dagen terug in de Benedictijnse St. Willibrordsabdij in Doetinchem. Een katholiek klooster ja; de rituelen daar vind ik rustgevend. Mijn computer en telefoon gaan dan uit. Ik breng mijn dagen er in stilte door. Het geeft me zoveel om in alle rust over dingen na te denken. Over waar ik sta, waar ik heen wil, wat ik van dingen vind. Toevallig viel mijn laatste retraite samen met mijn zesjarige trouwdag. Ik heb toen een lange brief aan mijn vrouw geschreven, waarin ik terugblikte op wat we allemaal samen hebben meegemaakt. Sowieso geloof ik heilig in de kracht van reflectie. Het is een onmisbaar instrument voor wie met intentie wil leven. Een retraite is voor veel mensen misschien een stap te ver, maar ik raad iedereen aan om periodiek de balans op te maken.”  

Les 8: Het helpt als iemand je bij de les houdt
“De meesten van ons hebben doelen genoeg. Maar jezelf langdurig motiveren om daar ook echt iets mee te doen, blijkt vaak lastig. Dan kan je wel wat aanmoediging — en een stok achter de deur — gebruiken. Daar heb ik iets op bedacht. Sinds 2014 bel ik wekelijks een half uur met Derk, een voormalige zakenrelatie en leeftijdsgenoot. Aan de hand van een vaste vragenlijst praten we elkaar bij. Wat ging er afgelopen week goed en waarom? Wat hadden we beter kunnen doen? Hoe zorgen we voor balans? En wat zijn onze concrete acties voor de komende week? Die gesprekken gaan over werk, maar bijvoorbeeld ook over meer tijd doorbrengen met familie of gezonder leven. Door mijn gedachtewisselingen met Derk ben ik bijvoorbeeld scherper gaan sturen op de kwartaalplanning van Blendle. Verder hebben ze me doen realiseren hoe belangrijk een goede nachtrust is. Sindsdien bewaak ik die veel beter. Kortom: zo’n maatje herinnert je aan je voornemens, moedigt je aan en geeft je nieuwe inzichten. Op die manier wordt wegduiken een stuk lastiger.”

[Kader]
Na de havo studeerde Rick Pastoor (Assen, 1988) informatica aan de christelijke Hogeschool Windesheim in Zwolle. Tijdens zijn studie begon hij met een vriend een eigen IT-bedrijf, dat websites en apps bouwde. In 2014 verhuisde hij naar Amsterdam, waar hij bij als programmeur aan de slag ging bij Blendle. In korte tijd klom hij op tot hoofd productontwikkeling van de start-up. Inmiddels geeft hij leiding aan zo’n dertig mensen. Op 15 januari verscheen zijn boek GRIP — Het geheim van slimmer werken. Pastoor is getrouwd met opleidingskundige Joan. Samen hebben ze een dochter van tien maanden, Nore. 

Gepubliceerd in Trouw, zaterdag 2 februari 2019. Foto: Merlijn Doomernik.